Bandhkam Kamgar महाराष्ट्र राज्यातील बांधकाम क्षेत्रातील लाखो कामगार राज्याच्या विकासात महत्त्वपूर्ण योगदान देत आहेत. इमारती, पूल आणि रस्त्यांचे बांधकाम करत असलेले हे कामगार दररोज आपली कष्टाची कमाई करून कुटुंबाची काळजी घेतात. त्यांच्या जीवनात सुधारणा करण्यासाठी राज्य सरकार विविध कल्याणकारी योजनांची अंमलबजावणी करत आहे. त्यातली एक महत्वाची योजना म्हणजे बांधकाम कामगार भांडी योजना. या योजनेच्या माध्यमातून कामगारांना घरगुती भांडींचा संपूर्ण संच प्रदान केला जातो. यामुळे त्यांच्या प्रवासात येणाऱ्या अडचणी कमी होतात आणि त्यांना चांगल्या प्रकारे जीवन जगता येते.
बांधकाम कामगार भांडी योजना
या योजनेमुळे कामगारांच्या दैनंदिन जीवनात मोठा बदल होतो, कारण त्यांना त्यांच्या मुलभूत गरजांसाठी सरकारकडून थेट मदत मिळते. या योजनेत ३० वस्तूंचा संच आणि पाच हजार रुपयांची आर्थिक सहाय्य दिली जाते. याशिवाय, कामगारांना सरकारी यंत्रणेशी संपर्क साधण्याची आणि इतर योजनांचा फायदा घेण्याची संधी मिळते. या योजनेसाठी अर्जदाराला महाराष्ट्रातील नोंदणीकृत बांधकाम कामगार असणे आवश्यक आहे, आणि त्याचे वय १८ ते ६० वर्षे दरम्यान असावे. याउलट, वयोमान्य किंवा कमी वयाचे कामगार योजनेचा लाभ घेऊ शकणार नाहीत. यामुळे, या योजनेचे लाभ निश्चित आणि प्रभावी ठरतात.
योजनेसाठी आवश्यक पात्रता निकष
कामगारांना या योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी काही शर्ती आहेत. अर्जदाराने किमान नव्वद दिवसांचा कामाचा प्रमाणपत्र सादर करणे आवश्यक आहे, तसेच कामगार ओळखपत्र असणे अनिवार्य आहे. हे ओळखपत्र कामगाराच्या नोंदीचा पुरावा असतो. याव्यतिरिक्त, कुटुंबाचे वार्षिक उत्पन्न एक लाख रुपयांपेक्षा जास्त नसावे. यामुळे ही योजना गरीब आणि गरजू कुटुंबांपर्यंत पोहोचण्याची खात्री होते. बांधकाम कामगारांसाठी भांडी योजनेंतर्गत ३० प्रकारच्या वस्तूंचा संच दिला जातो, ज्यात जेवणाच्या ताटांपासून ते भात आणि भाजी शिजवण्यासाठी लागणाऱ्या भांड्यांचा समावेश आहे.
संचामध्ये समाविष्ट असलेल्या वस्तू
कामगारांना दिल्या जाणाऱ्या सुसज्ज किचन संचामध्ये अनेक उपयोगी वस्तूंचा समावेश आहे. यात दोन मोठे चमचे, दोन लिटर क्षमतेचे एक पाणी ठेवण्याचे जग, मसाल्यांसाठी एक विशेष डब्बा, आणि तीन झाकणदार डबे आहेत ज्यात धान्य, डाळी किंवा इतर पदार्थ ठेवता येतात. याशिवाय, एक परात कपडे धुण्यासाठी किंवा भाजी साफ करण्यासाठी दिली जाते, तसेच प्रेशर कुकर आणि तळणीसाठी कढई देखील आहे. एक मोठी स्टील टाकी पाणी साठवण्यासाठी दिली जाते. या सर्व वस्तूंची एकूण किंमत अंदाजे वीस हजार रुपये आहे, जी कामगारांना पूर्णपणे मोफत दिली जाते. याशिवाय, पाच हजार रुपयांची आर्थिक मदतही दिली जाते.
अर्ज करण्यासाठी आवश्यक कागदपत्रे
या योजनेसाठी अर्ज करताना काही महत्त्वाची कागदपत्रे सोबत असणे आवश्यक आहे. आधार कार्ड हे अर्ज करण्यासाठी अनिवार्य आहे, कारण ते ओळख पटवण्यासाठी महत्त्वपूर्ण असते. राशन कार्ड कुटुंबाची माहिती दर्शवते, तर रहिवासी दाखला महाराष्ट्रातील स्थायिकतेचा पुरावा म्हणून उपयोग होतो. अर्ज करताना सक्रिय मोबाईल नंबर देणे आवश्यक आहे, कारण सर्व महत्त्वाची सूचना या नंबरवर पाठवली जाईल. कामगार ओळखपत्र आणि नव्वद दिवस काम केल्याचे प्रमाणपत्र देखील आवश्यक आहे, ज्यामुळे कामगार म्हणून नोंदणीचे प्रमाण सिद्ध होते.
ऑनलाइन अर्ज करण्याची प्रक्रिया
ऑनलाइन अर्ज करण्यासाठी सर्वप्रथम आवश्यक कागदपत्रे तयार ठेवावीत. त्यानंतर शासनाच्या अधिकृत वेबसाईटवर जाऊन प्रोफाईल लॉगिन पर्यायावर क्लिक करा आणि आधार नंबर व मोबाईल नंबर वापरून नवीन खाते तयार करा. खाते तयार झाल्यानंतर “बांधकाम कामगार भांडी योजना” हा पर्याय निवडा. नंतर ऑनलाइन नोंदणी फॉर्म उघडेल, त्यात सर्व माहिती अचूक व काळजीपूर्वक भरा. चुकीची माहिती दिल्यास अर्ज नाकारला जाऊ शकतो. सर्व कागदपत्रे स्कॅन करून अपलोड करा आणि अर्ज सबमिट करा. अर्ज सबमिट केल्यानंतर एक पावती क्रमांक मिळेल.
निष्कर्ष:
अर्ज सादर केल्यानंतर तो संबंधित विभागाकडे तपासणीसाठी पाठवला जातो. अधिकारी सर्व कागदपत्रे आणि माहितीची बारकाईने तपासणी करतात. अर्जदार योग्यतेची अट पूर्ण करीत असल्यास, काही आठवड्यांच्या आत त्यांना भांडी संच आणि आर्थिक मदत प्रदान केली जाते. योजनेचा लाभ मिळवण्यासाठी अर्जदारांनी नियमितपणे अधिकृत संकेतस्थळावर जाऊन अर्जाची स्थिती तपासणे आवश्यक आहे. राज्य सरकारच्या या योजनेमुळे बांधकाम कामगारांच्या जीवनात महत्त्वपूर्ण बदल घडत आहेत. हजारो कुटुंबांना यामुळे थेट आर्थिक फायदा होत आहे.