LPG gas cylinder एलपीजी सिलेंडर आज जवळजवळ प्रत्येक भारतीय घरातील दैनंदिन जीवनाचा महत्त्वाचा भाग बनला आहे. त्याच्या दरात होणारा छोटासा बदलही घरगुती बजेटवर परिणाम करतो. गेल्या काही महिन्यांत सरकारी तेल कंपन्यांनी स्वयंपाकासाठी वापरल्या जाणाऱ्या गॅसच्या किमती कमी करून सर्वसामान्यांसाठी दिलासा दिला आहे. आंतरराष्ट्रीय बाजारात कच्च्या तेलाच्या दरात झालेली घसरण यामागचे प्रमुख कारण ठरली आहे. ऑक्टोबर २०२५ मध्ये घरगुती १४.२ किलो सिलेंडरवर तब्बल २५ रुपयांची कपात करण्यात आली आहे. जागतिक परिस्थिती पाहून घेतलेल्या या निर्णयामुळे अनेक कुटुंबांवरील आर्थिक भार हलका झाला आहे.
एलपीजी सिलेंडर किमतीत कपात
किमतीत झालेली घट मध्यमवर्गीय तसेच आर्थिकदृष्ट्या दुर्बळ कुटुंबांसाठी मोठा दिलासा ठरली आहे. वाढत्या खर्चाच्या काळात LPG सारख्या आवश्यक वस्तूचा दर कमी झाल्याने घरगुती बजेटवरील ताण बराच हलका झाला आहे. विशेषत: दर महिन्याला एकापेक्षा जास्त सिलिंडर लागणाऱ्या कुटुंबांना या कपातीचा जास्त लाभ मिळत आहे. त्यामुळे वाचणारी रक्कम आता इतर गरजांसाठी वापरता येत असल्याने त्यांची आर्थिक मोकळीक वाढली आहे. यासोबतच, हॉटेल, मेस, ढाबे आणि लहान रेस्टॉरंटमध्ये वापरल्या जाणाऱ्या १९ किलोच्या व्यावसायिक गॅस सिलिंडरचे दरही कमी झाले आहेत.
खाद्य व्यवसायावर सकारात्मक परिणाम
व्यावसायिक गॅस सिलिंडरच्या दरात झालेल्या घटीमुळे खाद्य व्यवसायात सकारात्मक वातावरण निर्माण झाले आहे. रेस्टॉरंट्स, उपहारगृहे आणि इतर खाद्यसेवा देणाऱ्या ठिकाणांचा संचालन खर्च कमी झाल्याने पदार्थांच्या किमती स्थिर राहण्याची शक्यता वाढली आहे. वसतिगृहे, पीजी आणि मेसमध्ये जेवणाऱ्या विद्यार्थ्यांनाही याचा अप्रत्यक्ष फायदा मिळतो. व्यापाऱ्यांचे मत आहे की खर्च कमी झाल्यामुळे त्यांच्या सेवा आणखी परवडणाऱ्या ठरू शकतात. ग्राहकसंख्येतही वाढ होण्याची शक्यता त्यांनी व्यक्त केली आहे. एलपीजी दरातील घट घरगुती बजेटलाही मोठा दिलासा देते.
प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत अनुदान
प्रधानमंत्री उज्ज्वला योजनेअंतर्गत गरीब आणि गरजू कुटुंबांना अनुदानित एलपीजी सिलिंडर उपलब्ध करून दिले जातात. ही योजना विशेषतः ग्रामीण भागातील महिलांसाठी मोठा दिलासा ठरली आहे. सरकारी सबसिडीमुळे लाभार्थींना गॅस सिलिंडर सामान्य दरांपेक्षा कमी किमतीत मिळतो. स्वयंपाकासाठी स्वच्छ इंधनाचा प्रसार करणे आणि चुलींमधून होणारे धूर-प्रदूषण कमी करणे हा योजनेचा मुख्य हेतू आहे. एलपीजीचे दर आंतरराष्ट्रीय बाजारातील कच्च्या तेलाच्या भावावर, चलन विनिमय दरावर आणि वाहतूक खर्चावर अवलंबून बदलतात. तेल कंपन्या दर महिन्याच्या सुरुवातीला ताजे दर जाहीर करतात.
कमी किमतीत सिलेंडर मिळवण्यासाठी टिप्स
गॅस सिलेंडर कमी किमतीत मिळवायचा असेल, तर काही गोष्टी लक्षात ठेवणे महत्त्वाचे आहे. सरकारी तेल कंपन्या प्रत्येक महिन्याच्या सुरुवातीला नवीन दर जाहीर करतात, त्यामुळे त्या वेळी दर तपासून बुकिंग केल्यास फायदा होतो. उज्ज्वला योजनेसाठी पात्र असल्यास त्याचा पूर्ण लाभ घ्या, ज्यामुळे मोठी बचत होते. बहुतेक गॅस एजन्सी आता ऑनलाईन बुकिंगची सुविधा देतात, ज्यामुळे वेळेची बचत होते आणि काही वेळा कॅशबॅक किंवा विशेष सवलतही मिळते. डिजिटल पेमेंट केल्यास अतिरिक्त ऑफर्स मिळू शकतात, म्हणून नेहमी अधिकृत ॲप किंवा वेबसाइटचा वापर करा.
सब्सिडी थेट तुमच्या खात्यात जमा
सब्सिडी मिळवण्यासाठी तुमचे बँक खाते आधार कार्डाशी जोडलेले असणे अत्यावश्यक आहे. सरकार थेट डीबीटी (Direct Benefit Transfer) च्या माध्यमातून तुमच्या खात्यात सब्सिडीची रक्कम पाठवते. यासाठी प्रथम तुम्हाला गॅस सिलेंडर बाजारभावाने खरेदी करावा लागतो आणि नंतर सब्सिडीची रक्कम खात्यात जमा केली जाते. तुमच्या सब्सिडीच्या स्थितीची माहिती मिळवण्यासाठी गॅस पुरवठादार कंपनीच्या अधिकृत वेबसाईटला भेट देता येते किंवा टोल-फ्री क्रमांकावर संपर्क साधता येतो. ही सोपी आणि सुरक्षित प्रक्रिया लाभार्थ्यांना सब्सिडीच्या व्यवहारावर नियंत्रण ठेवण्यास मदत करते.
सिलेंडर घेताना आवश्यक काळजी
सिलेंडर बुक करताना काही महत्वाच्या गोष्टींची काळजी घेणे आवश्यक आहे. नेहमी आपल्या नोंदणीकृत गॅस एजन्सीकडूनच सिलेंडर मागवावे. सिलेंडरची डिलिव्हरी घेताना सीलिंग, वजन आणि सुरक्षा कॅप व्यवस्थित आहे की नाही, ते तपासावे. पावती जपून ठेवणेही गरजेचे आहे कारण भविष्यात काही अडचणी आल्यास ती उपयोगी ठरू शकते. कोणतीही तक्रार असल्यास ग्राहक सेवा क्रमांक नोंदवून ठेवावा. गॅस गळती किंवा इतर समस्या आढळल्यास त्वरित एजन्सीला कळवणे आवश्यक आहे. जागतिक बाजारात कच्च्या तेलाच्या भावातील बदल थेट एलपीजीच्या दरांवर परिणाम करतात.
सामान्य आणि व्यावसायिक ग्राहकांना फायदा
एलपीजी सिलेंडरच्या किंमतीत झालेली ही घट सामान्य लोकांसाठी निश्चितच आनंददायी आहे. यामुळे घरगुती तसेच व्यावसायिक ग्राहकांना थेट फायदा होतो. सरकारी योजना आणि सुलभ बुकिंग पद्धती वापरल्यास तुम्ही अजून बचत करू शकता. दरांचे अपडेट नियमितपणे पाहणे आणि डिजिटल माध्यमांचा वापर करून सिलेंडर बुक करणे फायदेशीर ठरते. सतर्क राहून आणि माहिती ठेवून कुटुंबाच्या बजेटवर नियंत्रण ठेवणे शक्य आहे. या प्रक्रियेत सरकारकडून दिल्या जाणाऱ्या सवलतींचा पूर्ण लाभ घेता येतो. अशा पद्धतीने, खर्च कमी करून तुमच्या दैनंदिन जीवनात आर्थिक स्थिरता साधता येते.