School Holiday डिसेंबर २०२५ महिना सुरू होताच विद्यार्थ्यांसाठी सुट्ट्यांचा हंगामही सुरू झाला आहे. या महिन्यात अनेक सण, कार्यक्रम आणि शाळांच्या शीतकालीन सुट्ट्यांमुळे मुलांना भरपूर विश्रांती मिळणार आहे. काही ठिकाणी तर सलग चार दिवसांचा लांब विकेंडही मिळणार आहे. अनेक राज्यांनी आधीच हिवाळी सुट्ट्यांचे वेळापत्रक जाहीर केले असून काही राज्यांमध्ये त्या सुट्ट्या प्रत्यक्षात सुरूही झाल्या आहेत. विद्यार्थ्यांप्रमाणेच पालकांसाठीही ही माहिती महत्त्वाची असल्याने सर्वांनी आपल्या योजना आधीच आखणे गरजेचे आहे. एकंदरीत डिसेंबरचा महिना शाळांच्या सुट्ट्यांनी राहणार आहे.
शाळांच्या हिवाळी सुट्ट्या सुरू
डिसेंबरमध्ये मागील महिन्याप्रमाणेच अनेक सण उत्साहात साजरे होणार असल्याने शाळांना अधिक सुट्ट्या मिळत आहेत. देशभरात ख्रिसमस डेची अनिवार्य सुट्टी तर आहेच, शिवाय गुरु गोविंद सिंग जयंतीसारखे महत्त्वाचे दिवसही या महिन्यात येत आहेत. त्यामुळे विद्यार्थ्यांना अभ्यासापासून थोडी मोकळीक मिळणार असून सुट्टीचा आनंद घेण्याची उत्तम संधी उपलब्ध होणार आहे. हिवाळी सुट्ट्यांची विस्तृत यादी राज्यनिहाय जाहीर झाल्याने पालकांना नियोजन करणे अधिक सोपे झाले आहे. अनेक राज्यांमध्ये या सुट्ट्या सुरू झाल्या असून काही ठिकाणी त्याची तारीख लवकरच जाहीर होणार आहे.
राष्ट्रीय सार्वजनिक सुट्टी – ख्रिसमस
डिसेंबर महिन्यात इतर महिन्यांच्या तुलनेत सरकारी सुट्ट्या तुलनेने कमी असतात, परंतु तरीही काही महत्त्वाच्या सार्वजनिक सुट्ट्या या महिन्यात साजऱ्या केल्या जातात. यातील सर्वात प्रमुख सुट्टी म्हणजे ख्रिसमस, ज्याला संपूर्ण देशभरात विशेष महत्त्व दिलं जातं. हा दिवस राष्ट्रीय सार्वजनिक सुट्टी म्हणून पाळला जातो, त्यामुळे शाळा, महाविद्यालये, सरकारी कचेऱ्या तसेच बँका दिवसभर बंद राहतात. अनेक ठिकाणी या उत्सवाच्या निमित्ताने सांस्कृतिक कार्यक्रमांचेही आयोजन केले जाते. ख्रिसमसची सुट्टी नागरिकांना कुटुंबासोबत वेळ घालवण्याची संधी देते. त्यामुळे डिसेंबर महिन्याच्या सुट्ट्यांमध्ये ख्रिसमसचा दिवस सर्वात महत्त्वाचा ठरतो.
राज्यानुसार अतिरिक्त सुट्ट्या मिळणार
ख्रिसमसशिवाय काही राज्यांमध्ये अतिरिक्त सुट्ट्याही जाहीर केल्या जातात, ज्यामुळे डिसेंबर महिना काही ठिकाणी अधिक उत्साहात जातो. उदाहरणार्थ, हरियाणा राज्यात २६ डिसेंबर हा दिवस शहीद उधम सिंह जयंती म्हणून पाळला जातो आणि त्यादिवशीही सरकारी सुट्टी असते. काही अन्य राज्यांमध्ये प्रादेशिक परंपरा आणि स्थानिक सणांनुसार स्वतंत्र सुट्ट्या लागू केल्या जातात. यासोबतच, डिसेंबर महिन्यात गुरु गोविंद सिंह जयंतीलादेखील अनेक ठिकाणी सार्वजनिक सुट्टी दिली जाते. या सर्व सुट्ट्यांमुळे महिन्याच्या अखेरीस धार्मिक आणि सांस्कृतिक वातावरण अधिक तेजस्वी होते.
‘लाँग विकेंड’ची शक्यता जास्त
डिसेंबर महिन्यात अनेक राज्यांमध्ये एकामागून एक सुट्ट्या येत असल्याने नागरिकांना सलग चार दिवसांचा आराम मिळण्याची शक्यता आहे. मात्र, या सुट्ट्या प्रत्येक राज्यात समान स्वरूपात लागू होणार नाहीत, कारण त्या संबंधित प्रदेशातील स्थानिक उत्सवांवर व विशेष दिवशी अवलंबून आहेत. १९ डिसेंबरला गोवा राज्यात ‘गोवा मुक्ती दिन’ उत्साहाने साजरा केला जातो आणि त्यामुळे त्या दिवशी तेथे सार्वजनिक सुट्टी असते. त्यानंतर २४ डिसेंबरला ख्रिसमसच्या पूर्वसंध्येला मिझोरम आणि मेघालयमध्ये अधिकृत विश्रांती दिली जाते. या दोन्ही राज्यांत ख्रिस्ती लोकसंख्या मोठ्या प्रमाणात असल्याने हा दिवस विशेष महत्त्वाचा मानला जातो.
राज्यनिहाय हिवाळी सुट्ट्यांचे वेळापत्रक
२५ डिसेंबरला संपूर्ण देशभरात ख्रिसमसची सार्वजनिक सुट्टी पाळली जाते, ज्यामुळे सर्वच राज्यांमध्ये हा दिवस अधिकृत सुट्टीचा असतो. त्यानंतर २७ डिसेंबरला बॉक्सिंग डे निमित्त मिझोरम आणि तेलंगणामध्ये पुन्हा एक दिवसाची विश्रांती जाहीर केली गेली आहे, त्यामुळे त्या भागातील लोकांना सलग सुट्ट्यांचा लाभ मिळतो. काही ठिकाणी ख्रिसमसनंतरचे हे दिवस कुटुंबीयांसोबत वेळ घालवण्यासाठी विशेष मानले जातात. २७ डिसेंबर रोजी हरियाणा, पंजाब आणि चंदीगड येथे गुरु गोविंद सिंह जयंती पाळली जाते, ज्यामुळे त्या राज्यांमध्येही अधिकृत सुट्टी असते. अशा प्रकारे, वेगवेगळ्या राज्यांमध्ये वेगवेगळ्या कारणांमुळे सलग सुट्ट्यांचा कालावधी तयार होत आहे.
तीव्र थंडीमुळे लवकर सुट्ट्या
डिसेंबर महिना सुरू होताच अनेक राज्यांमध्ये विद्यार्थ्यांसाठी हिवाळी सुट्ट्यांची घोषणा केली जाते. अर्धवार्षिक परीक्षा पूर्ण झाल्यानंतर मुलांना मानसिक ताणातून आराम मिळावा आणि तीव्र थंडीत आरोग्याकडे दुर्लक्ष होऊ नये, म्हणून या सुट्ट्या दिल्या जातात. उत्तर प्रदेशातील सरकारी शाळांनी यंदा तब्बल १५ दिवसांची हिवाळी सुट्टी जाहीर केली आहे. तर बिहारसह काही इतर राज्यांमध्ये साधारणपणे १० दिवसांचा विश्रांती कालावधी ठेवला जातो. प्रत्येक राज्यात तापमानातील फरक मोठा असल्याने सुट्ट्यांचे वेळापत्रकही त्यानुसार बदलते. उदाहरणार्थ, राजस्थानमध्ये सुट्ट्या २५ डिसेंबरपासून सुरू होणार आहेत.
खाजगी शाळांचे वेळापत्रक वेगळे
जम्मू-काश्मीरमध्ये मात्र हिवाळ्याची सुरुवात लवकर होत असल्याने तेथे शाळांची सुट्टी २६ नोव्हेंबरपासूनच लागू करण्यात आली आहे. केंद्रीय विद्यालय संघटनांच्या (KVS) शाळांमध्ये ४ डिसेंबरपासून मोठी हिवाळी सुट्टी ठेवण्यात आली असून काही विभागांमध्ये ती जवळपास ५० दिवस चालू शकते. विविध प्रदेशातील हवामानाच्या तीव्रतेनुसार या तारखा बदलत राहतात. खाजगी शाळांमध्येही सुट्ट्यांचे वेळापत्रक वेगळे असते, कारण त्या व्यवस्थापनाच्या निर्णयांवर अवलंबून असतात. अनेक खाजगी शाळांमध्ये १ जानेवारीपासून सुट्ट्यांची सुरुवात होत असल्याचे दिसते.